Stamppot ‘Dreuge Bonen’ op Groningse wijze
Een Gronings en Oost-Fries (Ostfriesland: Updrögt Bohnen) streekproductDit is een typisch product uit de jaren dat versproducten uit de zomer bewaard moesten worden voor de winter (conserveren). Ze horen bij de gedroogde peulvruchten zoals bruine- en wittebonen, erwten en linzen. Opvallend aan dit Gronings streekproduct en “Nationalgericht der Ostfriesen” is dat deze bonen met de peul worden gedroogd én gegeten. Het is een echt Slow-Food product: het drogen en plukken is arbeidsintensief en de bereiding neemt enkele uren in beslag. Maar het resultaat geeft een eigen unieke smaak.Voor de jongere generatie die het niet kent zal het even wennen zijn om de smaak te kunnen waarderen. Maar hou je van droge peulvruchten met name de bonen en erwten dan zou je gerust deze bonen eens kunnen proberen.De droge bonen zijn niet van een bepaald ras maar de meest gangbare soorten zijn: Groninger weekschil (deze staat bekend om de taaie ‘draden’), de Saxa (een kleinere peul met bruine zaden). En de Bonte reuzen of Hendrikse Reuzen (een stamslaboon en draadloos ras en vers heeft deze mooie paarse gestreepte peulen). Deze rassen zijn ook vers te eten net als de gewone sperzieboon.De bonen kunnen gebruikt worden als pootgoed voor de mensen met een moestuin. De bonen moeten blijven staan totdat ze geel worden. Dan kunnen ze geoogst worden door te plukken of met struik en al uit de grond te trekken om ze daarna te drogen. De methode van vroeger was vaak de bonen uitspreiden op kranten op de zolder bij de schoorsteen of aan katoenen draden rijgen en hangend laten drogen in de zon en wind.
Recept afdrukkenIngrediënten
- 400 gram gedroogde bonen
- 1,5 kilo aardappel bloemig
- 1 rookworst
- zout
- peper
- 50 gram boter
- melk
Instructies
Voorbereiding
- De puntjes van de droge bonen afknippen daarna in stukjes knippen en 12 uur in koud water laten weken.
Bereiden
- De bonen in kokend water met zout opzetten en ongeveer 3,5 uur laten koken. De aardappelen schillen, wassen en in stukken snijden. De aardappelen gaar koken. Intussen de rookworst bereiden volgens de aanwijzingen op de verpakking. De bonen en de aardappelen afgieten, boter toevoegen en door elkaar heen stampen. Is het nog te stevig dan kunt u wat melk gebruiken. Daarna nog even op smaak brengen met peper en zout. De stampot serveren met de rookworst in plakken er bovenop.
Tips
- Ook de groninger verse worst, rookspek of speklapjes smaken hier uitstekend bij.
- Speklapjes uitbakken in de pan en in plaats van boter het spekvet door de stamppot roeren. Het spekvet geeft extra smaak aan de stamppot. Deze tip geldt overigens voor alle stamppotten.
- Stamppot ‘Dreuge bonen’ met Komkommer zoet/zuur
F.Camies
16 sep 2021mijn moeder kookte er een droge bink en een verse hamlap in mee..
in 1e pan de droge bonen een nacht laten weken
2e pan de gezouten en gedroogde binke in laten weken.
en dan de volgende morgen.. beide pannen af gieten de bonen in schoon water met daarin ook gelijk de droge binke, en de verse hamlap .dan samen koken, tot ze gaar zijn. eventueel gekookte aardappelen bij serveren,
Cobie
21 sep 2023Mijn oma noemde het vroeger hose piepen en kouse bannen
Johann
26 dec 2024Leuk om te weten klinkt Noord Duits
Henk
27 dec 2024Johan,
Oost-Fries (Ostfriesland) is Noord Duitsland; dus het kan kloppen dat je het als Noord Duits vind klinken.
joke
26 nov 2023Mijn moeder maakte het het met kleine blokjes aardappel ( dobbelsteentjes) en dan de bonen.
Doorelkaar roeren in het nat van de aardappel, dus niet door elkaar stampen. Dan op smaak maken met peper en zout Heerlijk!!!!!!
Johann Koning
26 dec 2024Dit is mijn kerstdiner en op nieuwjaarsdag
Johann
26 dec 2024Ik kook het inderdaad een uurtje of 3 1/2 met hamlappen of speklappen of hamschijf.
Laatste 30 minuten de aardappels erop en afgieten en stampen …het vlees is zo gaar je vindt het bijna niet terug.
Altijd mijn Kerstmaaltijd en Nieuwjaarsdag en zolang de bonen er zijn de rest van het jaar.
Vroeger was het armoede eten maar tegenwoordig zijn de droge bonen erg duur ..het lijkt wel goud 🙂